Ukiyo-e (uu-ki-o-ey okuyunuz) Japon Edo dönemi (1600 - 1867)'ne ait, genellikle mütevazı günlük yaşamın yansıtıldığı popüler bir sanat dalıdır.
Ukiyo sözcüğü "yüzen dünya" anlamında çevrilmektedir. Sözcük aynı zamanda "hüzünlü dünya" anlamına da gelebilecek ironik bir Budist kelime oyunudur. Ukiyo, Japon kent merkezlerindeki moda, yüksek yaşam standartları, bedensel zevkler gibi yaşam biçimlerine de verilen isimdir. Ukiyo-e ile Edo döneminde sanat belgelenebilmiştir.
Ukiyo-e çoğunlukla benzersiz tahta baskılar ile tanınır. Japonya'nın 1867'yi izleyen yıllarda Batı'ya açılımı sonrasında bu ağaç baskılar Avrupa'da ve özellikle Fransa'da ün kazanmış ve esin kaynağı olmuştur. Daha sonra "Japonizm" olarak da adlandırılan bu dalga Henri de Toulouse-Lautrec, Edgar Degas, Vincent van Gogh, James McNeill Whistler ve Les Nablis adı altında biraraya gelen grafik sanatçılarını derinden etkilemiştir.
Ukiyo-e okulunun
kurucusu olarak 17. Yüzyıl sanatçısı Hishikawa Moronobu kabul edilir.
Aşağıdaki seçki Hokusai ve öncesi Ukiyo-e sanatçılarına ait olup erken
dönem Ukiyo-e ürünlerinden örneklemelerdir.
"The Court Lady Sho-Shikibu" 1680 - 1690
"Craftsmen of Various Tables" 1685
"Beauty in Black Kimono" 1710 - 1720
"Asakayama" 1739
"Ukivo "Parrot" Komachi" 1715 - 1720
"Ichikawa Danzoin an Armour-Tugging (Kusazuri-Biki) Scene" 1717
"The Actor Sanjo Kontaro as a Tea-Seller" 1720 - 1730
"Courtesan" 1710
"Standing Woman" 1719
"Eight Views: Early Morning Mist in Ogi" 1758
"Otami Hiroeman as a Highwayman" 1777
"Couple Struggling Over a Wine Cup" 1740 - 1750
"A Gay Party at a Teahouse by the Sea" 1794
"Indoor Games" 1751 - 1764
"Cranes" 1771
"Snow, Moon and Flowers: Snow in Yoshiwara" 1800
"Ichikawa Omezo" 1796
"Tea-Stall Firl with Guest" 1778
"Beauty of the South" 1793
"Kisen Hoshi, from the Series "Six Immortal Poets" 1793 - 1794
"Ichimura Uzaemon IX as Shirabyoshi" 1773
Katsushika Hokusai (1760 - 1849)
Şimdi Tokyo olarak bilinen Edo'da doğmuştur ve Ukiyo-e akımının en çok tanınan üyesidir.
Hokusai çalışmalarına yerel bir sanatçı olan Katsukawa Shunsho'nun stüdyosuna 1775'de girerek başlamış ve burada ağaç baskı tekniğinin sırlarını öğrenmiştir. 1796 - 1802 yılları arasında kitaplar için pek çok çizim ve renkli baskı yapmıştır. 30,000'i aştığı kabul edilen bu eserlerin konusu genellikle esin kaynağını geleneklerden alan efsaneler ve Japonların günlük yaşamlarıdır. Hokusai'nin sanatsal kimliğini yansıtan ağaç ve ipek baskıları ile manzara resimleri 1830 - 1840 dönemine aittir.
En ünlü çalışmaları 13 bölümden oluşan "Hokusai manga" isimli çizim kitabında ve "Fuji Dağı'nın 36 Görünümü" başlıklı guruplamasında yer almaktadır.
Hokusai Batı'da ülkesinden
daha çok ün kazanmış ve baskıları 19. Yüzyıl'dan başlayarak Paris'e ithal
edilmeye ve ondan etkilenen Claude Monet, Edgar Degas ve Henri de Toulouse-Lautrec
tarafından toplanmaya başlanmıştır.
